انواع تراش زیبای سنگ‌های قیمتی

سنگ‌های قیمتی که از زمین به دست می‌آيد اشکال نامنظمی دارند. انواع تراش سنگ‌های قیمتی یا گوهرتراشی باعث می‌شود که سنگ‌ها زیباتر به نظر آيند و بهتر بتوان از آن ها در جواهرات سفارشی استفاده کرد. برای آشنایی با سنگ‌های قیمتی اینجا را بخوانید.

این تراش‌ها به صورتی انجام می‌شود که هم سطح بیرونی سنگ زیباتر دیده شود و هم نور با رد شدن از آن، زمانی که به چشم ما می‌رسد، درخشندگی سنگ را به رخ بکشد. قبل از خواندن این متن بهتر است در اینجا با مفاهیم تراش سنگ‌ها آشنا شوید.

انواع تراش سنگ‌های قیمتی

معروف‌ترین انواع تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی با توجه با سبک و شکل تراش عبارتند از:

تراش برلیان (Brilliant Cut)

امروزه معروف‌ترین و پرکاربردترین تراش سنگ‌های قیمتی بخصوص الماس، تراش برلیان گرد است و آن به دلیل زیبایی و درخشش بیش از حد آن می‌باشد. در این تراش، صفحه‌هایی به شکل لوزی و مثلث رو سنگ ایجاد می‌شود و از قسمت بالایی (Table) به سمت کمربند (Girdle) و سپس پایین سنگ (Culet) ادامه می‌یابد. اگر می‌خواهید درخصوص تراش برلیان بیشتر بدانید، ویکیپدیا را بخوانید.

تراش بریولت (Briolette Cut)

یکی از قدیمی‌ترین تراش سنگ‌های قیمتی تراش بریولت است که از انواع آن می‌توان به تراش گلابی (Pear)، اشکی (Tear) و یا قطره‌ای (Drop)‌ نام برد.این تراش عموما در آویز،‌ گردنبند، گوشواره و زیورآلاتی استفاده می‌شود که آویزان می‌شود. این نوع تراش در حدود ۸۰۰ سال پیش در هند شکل گرفت و پس از آن با ورود به فرانسه در بین طبقه بالای جامعه محبوب شد.سنگ‌های با این تراش به دلیل تعداد صفحات (فست) زیاد روی آن، بسیار درخشنده هستند اما به دلیل تعداد زیاد صفحه روی سنگ، این تراش بسیار دشوار و پرهزینه است.تراش کابوشن یا دامله (Cabochon Cut)

در این نوع تراش سنگ‌های قیمتی، عموما یک طرف سنگ به صورت محدب، کاملا صیقلی و یک‌دست و طرف دیگر به صورت صاف تراش داده می‌شود و روی سنگ هیچ‌گونه صفحه (فست) دیده نمی‌شود. این نوع تراش نیز جزو قدیمی‌ترین انواع تراش است و به نوعی از طبیعت الهام گرفته شده چرا که در طبیعت نیز سنگ‌هایی که تراش می‌یابند (مثل سنگ‌های کف رودخانه‌ها به علت عبور طولانی‌مدت جریان آب). برای آنکه درخصوص تراش دامله بیشتر بدانید، ویکیپدیا را بخوانید.

تراش شطرنجی

این نوع تراش بیشتر در سنگ‌های رنگی با شکل کوسنی معمول است و بازتاب نوری خوبی در سنگ به وجود می‌آورد. در سنگ‌های بزرگ قسمت بالایی (Crown) سنگ، صفحات (‌فست) زیادی دارد و در امتداد آن که به سمت پایین سنگ (Pavilion) می‌رسد،‌ مسطح می شود.

تراش کوسن یا بالشتی (Cushion Cut)

این نوع تراش در تراش سنگ‌های قیمتی به دلیل شباهت به کوسن یا بالشت به این نام خوانده می‌شود. سطح بالایی (Crown) همانند تراش شطرنجی به شکل مربع، مثلث یا مستطیل با گوشه خمیده است و با صفحات زیاد تراش می‌خورد. این نوع تراش به دلیل ظاهر زیبا و رمانتیک همچنان بسیار محبوب است و برای هدایای بسیار خاص استفاده می‌شود. اما شفافیت و درخشندگی تراش برلیان را ندارد.

تراش مارکیز (Marquise Cut)‌

تراش مارکیز یا قایقی (Avette) در فرانسه شبیه بیضی با گوشه‌های تیز است به همین دلیل به هنگام تراش، کمترین اتلاف سنگ را داراست و یا به عبارتی بیشترین قیراط سنگ تراش‌خورده از سنگ خام (راف) به دست می‌آید. این نوع تراش در فرانسه و در دربار سلطنتی معمول شد و نشانگر طبقه اشراف بود. قطعات بزرگ سنگ با این تراش برای انگشتر بسیار مناسب است زیرا انگشت را کشیده‌تر نشان می‌دهد.

تراش گل سرخ (Rose Cut)

این نوع تراش یکی از بهترین و پرکاربردترین تراش سنگ‌ها می‌باشد و دلیل آن ظرافت و برازندگی سنگ‌هایی است که تراش گل سرخ را دارد. در بالای سنگ (Crown) یک صفحه بزرگ (Table) هشت ضلعی وجود دارد و هر چه صفحات به سمت کنار می‌آیند از تعداد اضلاع آن کاسته می‌شود تا اینکه به صفحات مثلثی تبدیل می‌شوند. از بالا سنگ به صورت گرد یا بیضی دیده می‌شود. این نوع تراش در جواهرات درباری بسیار استفاده می‌شده و امروزه نیز مجددا در حال فراگیر شدن است.

تراش باریونی (Barrion Cut)

این نوع تراش سنگ‌های قیمتی از جمله تراش‌های ترکیبی است که در آن چند سنگ (Pavilion) به صورت گرد و یا همانند برش برلیان و قسمت تاج (Crown) به صورت پلکانی تراش داده می‌شود. شکل کلی سنگ می‌تواند به صورت مربع، مستطیل یا مثلث باشد.

در برخی از موارد در تراش باریونی قسمت خیمه و تاج هر دو مانند برش برلیان تراش داده می‌شوند اما آنچه این تراش را از تراش برلیان متمایز می کند المان برش مربع ماه (Quarter Moon Cut) است که به عنوان یک المان خاص در قسمت زیر کمربند (Girdel)‌ قرار می‌گیرد.

این تراش معمولا نسبت به تراش‌های دیگر عمیق‌تر به نظر می‌رسد و در صورتی که از بالا به سنگ نگاه کنیم تصویری شبیه به یک صلیب در آن می بینیم. چنین ویژگی‌هایی به طراحان این امکان را می‌دهد که به جلوه‌های بصری ایجاد شده بر اثر پخش نور در سنگ تمرکز بیشتری داشته باشند. گاهی اوقات در سنگ پدیده چشمه نوری (Foundation of Light) دیده می‌شود.

تراش باگت (Baguette Cut)

این نوع تراش به صورت مستطیل کشیده و پلکانی می‌باشد و نام آن از نان باگت فرانسوی گرفته شده است. تراش باگت طراحی‌هایی که برگرفته از سبک‌های دکوراتیو نظیر آرت‌دکو (Art Deco) فرانسوی بسیار کاربرد دارد و امروزه پس از حدود ۱۰۰ سال مجددا مورد توجه قرار گرفته است.

تراش پرنسس (Princess Cut)

این نوع تراش سنگ‌های قیمتی در واقع از تراش برلیان مشتق شده است. در تراش پرنس شکل سنگ به صورت مربع خواهد بود و تفاوت آن با تراش کوسنی این است که اضلاع سنگ کاملا صاف و مستطیلی است و گوشه‌های سنگ در آن کاملا صاف و نوک تیز است. به همین دلیل در این نوع تراش نیز دورریز سنگ بسیار کم است. در تراش پرنس همانند برلیان حداکثر بازتاب نور را شاهد هستیم و سنگ درخشندگی خاصی را جلوه می‌نماید. به همین دلیل بسیار مناسب حلقه‌های ازدواج و نامزدی است.

تراش فروزان (Radiant Cut)

در سال ۱۹۷۰ یکی از بهترین هنرمندان سنگ‌تراش به نام گرسباد این تراش را ابداع کرد. در تراش فروزان، شکل کل سنگ به صورت هشت ضلعی است که در آن بین ۶۸ تا ۷۲ صفحه روی سنگ به وجود می آید که درخشش خاصی در سنگ به وجود می‌آورد.

تراش اسچر (Asscher Cut)

این نوع تراش از زیر مجموعه‌های تراش پلکانی و در سبک Art Deco محسوب می‌شود. این تراش‌ها عمدتا مربع یا مثلث هستند اما با نگاه به سنگ از بالا به نظر هشت ضلعی یا شش ضلعی هستند. به همین دلیل این برش از برش پلکانی براق تر است.

تراش قلب (Heart Cut)

یکی از زیباترین تراش سنگ‌های قیمتی است که معمولا به نشانه عشق و یا برای هدایای مناسبت‌های خاصی مثل روز عشق استفاده می‌شود. تراش صفحات روی آن شبیه برلیان است و باید به هنگام خرید سنگ‌هایی با این برش به کیفیت و تقارن سنگ بسیار توجه کرد.

برش بیضی (Oval Cut)

این برش از زیر مجموعه‌های برش برلیان است که در آن شکل سنگ به صورت بیضی تراش داده می‌شود در سال‌های اخیر بسیار در انگشترهای نامزدی و ازدواج مورد توجه بوده چرا که انگشتان را بلندتر و باریک‌تر جلوه می‌دهد.

برش اشکی (Pear Cut)

از دیگر مجموعه‌های برش برلیان است که شکل سنگ در آن ترکیبی از گرد و مارکیز می‌باشد. به علت شکل خاص سنگ، از آن در آویز و گوشواره‌ها به صورت قطعات آویزان و یا در انگشتر با طرح‌های خاص استفاده می‌شود. منحنی‌های کناره سنگ باید کاملا قوس‌دار و بدون لبه‌های تیز باشد.